با سپری شدن چندین ماه از انعقاد تفاهم‌نامه اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت(ع) با صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، شرایطی فراهم شد تا مدیران، مربیان و کادر اجرایی مؤسسات قرآنی با تأیید اتحادیه‌های استانی در بستری واحد در قالب بیمه مشاغل فصلی از مزایایی چون بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت بهره‌مند شوند. آیا کارفرما مجدد و بالاجبار باید افرادی که به عضویت این صندوق درمی‌آیند، تحت بیمه سازمان تأمین اجتماعی نیز درآورد؟
به گزارش اتقان، به نقل از ایکنا، بیش از ۱۵ ماه از انعقاد تفاهم‌نامه اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت(ع) با صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر می‌گذرد. طی این تفاهم‌نامه و همان‌طور که در آیین رونمایی آن مطرح شد، مقرر شد تا ۳۰ هزار معلم قرآن فاقد پوشش بیمه‌ای از خدمات و مزایای این صندوق بهره‌مند شوند.
به منظور اطلاع دقیق‌تر جامعه قرآنی از مزایا، خدمات و نرخ سهم پرداختی دولت و متقاضی در صندوق بیمه اجتماعی روستایی، در همان سال ۱۴۰۰ و هرساله از سوی اتحادیه کشوری جدول مقایسه‌ای تهیه و شرایط ثبت‌نام‌کنندگان در این بیمه اعلام شد تا متقاضیان بتوانند در بلندمدت از مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت برخوردار شوند یا از نحوه نقل و انتقال سوابق بیمه با سایر صندوق‌های بیمه‌ای به صورت دقیق اطلاع پیدا کنند.
در حالی شرایط این بیمه برای مدیران و معلمان مؤسسات قرآنی فراهم شد که با عنوان شغلی «فعال علوم قرآن و عترت» فارغ از اینکه ساکن روستا و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر یا کشاورز و عشایر باشند، می‌توانند در این صندوق بیمه شوند و از حمایت دولت در پرداخت دوسوم حق بیمه و خدمات مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت بهره ببرند.
بنابر آخرین آمار اعلام‌شده از سوی اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت، حدود ۵ هزار و ۹۵۰ نفر با همکاری اتحادیه‌های استانی در سامانه سبا صندوق بیمه اجتماعی عضو شدند که از این تعداد، ۳ هزار و ۸۶۸ نفر بیمه شده‌اند که هنوز این امکان برای عضویت متقاضیان واجد شرایط با مراجعه به پایگاه اینترنتی https://etghannews.ir در قسمت خدمات ویژه وجود دارد.
با توجه به عبور بیش از یک سال از فراهم شدن عضویت در این بیمه، برخی از مؤسسات و متقاضیان در این باره سؤالات و نقدهایی داشتند که با ایکنا در میان گذاشتند. خبرنگار ایکنا نیز در راستای رسالت خود و به منظور بررسی صحت و سقم نقدها و دریافت پاسخ صحیح به سؤالات، با محمد انجم‌شعاع، مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت و حجت‌الاسلام محمدحسین رضوانی، مسئول صندوق بیمه اجتماعی اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت، گفت‌وگو داشته است که متن آن را در ادامه می‌خوانید؛
ایکنا ـ درباره فرایند شکل‌گیری واحد صندوق بیمه‌ای اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت توضیح دهید و اینکه آیا بیمه‌ای که فراهم شده است، صرفاً شامل شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت است؟
محمد انجم‌شعاع: صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر تنها صندوق بیمه اجتماعی مولود انقلاب اسلامی است که در سال ۱۳۸۳ با مصوبه هیئت وزیران تشکیل شد و در حال حاضر زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، اما برای اینکه دولت یکی دیگر از مشکلات مشاغل را حل کند، در دل این بیمه مصوب شده است که تمامی مشاغل فصلی می‌توانند در این صندوق بیمه شوند. دولت برای حمایت از مشاغل فصلی، این افراد را در بیمه فوق تعریف کرده است تا طبق قانون مورد حمایت قرار گیرند. اکثر فعالیت قرآنی مؤسسات معطوف به ایام تعطیلات تابستان است. لذا معلمان مؤسسات، از مصادیق بارز و قطعی مشاغل فصلی، می‌توانند در این صندوق بیمه شوند.
در این بیمه ابتدا قصد داشتیم افراد ساکن در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر، روستاییان و عشایر قرآنی را بیمه کنیم، اما در کنار آن به دنبال راهکار بیمه‌ای برای معلمان قرآن شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر بودیم که هیئت‌مدیره در همان ابتدا به دلیل مسائل شرعی مخالفت خود را با بیمه شدن معلمان ساکن شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر در این صندوق اعلام کرد. از سوی دیگر پس از اینکه اولین شغل خانگی را (افزودن شغل آنلاین معلمی قرآن در جرگه مشاغل خانگی) به تصویب رساندیم (که معطوف به مناطق و شهرهای کوچک نبود)، متوجه شدیم مشاغل خانگی و فصلی نیز از شمول قطعی صندوق بیمه‌ای فوق هستند. بنابراین پیگیر‌های لازم انجام شد تا معلمان و مدیران مؤسسات و حتی کادر اجرایی مؤسسات قرآنی، که سالیان سال در حال خدمت هستند، در قالب مشاغل فصلی در این صندوق، بیمه شوند.
به ضرس قاطع می‌گویم این تنها منوط به شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر نیست، بلکه در قالب بیمه مشاغل فصلی است. از سوی دیگر اتحادیه کشوری چتر حمایت صندوق بیمه‌ای را باز کرده است و به طوری که علاوه بر مؤسسات قرآنی، سایر مراکز مردمی چون دارالقرآن‌های بسیج، کانون‌های فرهنگی کمیته امداد، کانون‌های فرهنگی ـ هنری مساجد می‌توانند تعدادی از معلمان قرآن خود را در این صندوق بیمه کنند، کمااینکه تاکنون تعدادی از مزایای این صندوق بهره‌مند شده‌اند و این امر در حال گسترش است. همچنین قرار است، ۷۳ هزار پیامک از سوی صندوق بیمه اجتماعی، عشایری و روستایی برای حافظان بالای پنج جزء ارسال شود تا حافظانی که در ادارات استخدام نیستند یا عضو صندوق بیمه فعالان قرآنی نیستند، بتوانند از مزایای این بیمه بهره‌مند شوند.
ایکنا ـ آیا امکان انتقال سوابق از صندوق بیمه‌ای فوق به بیمه تأمین اجتماعی یا بیمه فعالان قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود دارد؟
انجم‌شعاع: مقدمات بیمه افراد در این صندوق با توجه به قانون مصوب سال ۱۳۶۵ مجلس شورای اسلامی که مجموع سوابق این صندوق قابل انتقال به سایر صندوق‌های بیمه‌ای است، فراهم شد، یعنی اگر شرایط بیمه معلمان در صندوق هنرمندان فراهم شود، مجموع این سوابق قابل انتقال به سازمان تأمین اجتماعی است. پس براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، تمامی سوابق بیمه افرادی که در مجموعه اتحادیه بیمه مشاغل فصلی شدند، قابل انتقال است. البته درصورت انتقال سوابق به سازمان تأمین اجتماعی باید مابه‌التفاوت سهم پرداختی ادوار گذشته پرداخت شود تا بالاترین حقوق را از تأمین اجتماعی دریافت کنند.
ایکنا ـ پس مربیان قرآن با عنوان مشاغل فصلی در سامانه صندوق بیمه اجتماعی عشایر و روستایی بیمه شده‌اند؟
انجم‌شعاع: بله، هیچ یک از معلمان قرآنی که در صندوق فوق بیمه شده‌اند به عنوان اهالی یک منطقه خاص عشایری و روستایی نیستند، بلکه با عنوان مشاغل فصلی بیمه شده‌اند، یعنی در هنگام بارگذاری مدارک، نوع شغل «فعال علوم قرآن و عترت» تعریف می‌شود و این شامل مدیر مؤسسه، مربی قرآن و کادر اجرایی و اداری یک مؤسسه است.
ایکنا ـ به عضویت درآمدن در این صندوق بیمه‌ای به گونه‌ای تعریف شده است که از سوی اتحادیه انجام می‌شود؟
انجم‌شعاع: بله، این نوع بیمه به گونه‌ای تعریف شده که خاص اتحادیه است و هیچ کارگزاری در هیچ جای کشور نمی‌تواند با عنوان شغلی فعال علوم قرآن و عترت، فردی را بیمه کند و ما نیز افراد ساکن در روستا، شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و عشایری را بیمه نمی‌کنیم.
ایکنا ـ نمایندگی این صندوق به اتحادیه‌های استانی واگذار شده است؟
انجم‌شعاع: پس از سپری شدن قریب به ۹ ماه و اثبات کارآمدی بیمه به منظور تمرکززدایی با هماهنگی صندوق بیمه اجتماعی، دو دوره آموزشی برگزار شد و تا این لحظه ۲۴ استان، نمایندگی و کد اختصاصی دریافت کردند.
ایکنا ـ شنیده‌ها حاکی از این است که مبلغی به عنوان درآمدزایی از سوی متقاضیان عضویت در این صندوق بیمه‌ای اخذ می‌شود. درباره صحت و سقم آن بگویید.
انجم‌شعاع: صندوق بیمه بابت کارگزاری اتحادیه در هر استان، حق‌الزحمه‌ای را قائل شده است. برای حق‌الزحمه‌ای که فرد باید برای ورود اطلاعاتش پرداخت کند، در سه ماه اخیر قریب به ۱۰۰ میلیون تومان را در اختیار استان‌ها قرار دادیم. این رقم از صندوق بیمه به اتحادیه کشوری پرداخت می‌شود و اتحادیه استان‌ها آن را توزیع می‌کند(در واقع به هر استان به ازای ثبت‌نام و جذب عضو، مبلغی از محل اعتبارات صندوق بیمه تعلق می‌گیرد).
جدول واریزی به استان ها از محل اعتبارات صندوق بیمه
از طرف دیگر صندوق ما را مکلف کرده است که برای تمامی افراد گواهینامه معتبر رسمی صادر کنیم. برای صدور مجوز تک‌تک افراد در قالب گواهینامه اشتغال، هزینه کاغذ و چاپ آن از سوی اتحادیه‌های استانی دریافت می‌شود(البته چاپ آن در مرکز انجام می‌شود، اما دریافت هزینه به اتحادیه‌های استانی واگذار شده است)، برآورد ما ۱۸هزار و ۹۰۰ هزار تومان بود که برای صدور گواهینامه شغل فصلی هر فرد دریافت می‌شود و هزینه دیگری دریافت نمی‌شود. امسال با توجه به افزایش قیمت کاغذ اعلام کردیم، ۳۰ هزار تومان دریافت شود که این هزینه برای یک بار صدور گواهینامه اشتغال در طول عضویت فرد و بیمه فرد کفایت می‌کند.
دو استان در ماه‌های نخست واگذاری نمایندگی، تخلف داشتند، به طوری که یکی از استان‌ها ۵۰ هزار تومان و استان دیگر ۱۰۰ هزار تومان دریافت می‌کرد که این عمل نیز به دلیل کم‌اطلاعی از قوانین بود. بنابراین هیچ سند و مدرکی برای دریافت هزینه‌های بالا از سوی اتحادیه نیست و این امر از عدم صحت آن حکایت دارد.
ایکنا ـ گویا بیمه‌شوندگان و متقاضیان بیمه ملزم به پرداخت حدود ۸۰۰ هزار تومان هستند که قطعاً از توان مؤسسات یا کارفرما و بیمه‌شونده خارج است. درباره درصد پرداخت متقاضیان به بیمه (چه مبلغی از سوی فرد بیمه‌شده و چه مبلغی از سوی دولت) بگویید.
انجم‌شعاع: ضوابط این صندوق برخلاف صندوق‌های دیگر است و به دلیل اینکه دولت حمایت می‌کند، هرچه ضابط پرداخت داشته باشد، یک‌سوم از سوی بیمه‌شونده و دوسوم از سوی دولت پرداخت می‌شود. سال گذشته کل رقم ۳۹۹ هزار تومان بود که ۱۳۳ هزار تومان را فرد و ۲۶۶ هزار تومان را دولت پرداخت می‌کرد، اما برای تسهیل و جلوگیری از عدم فراموشی بیمه‌شوندگان در پرداخت حق بیمه، شرایطی در صندوق بیمه فراهم شد تا افراد مجموع شش ماه را حدود ۸۰۰ هزار تومان پرداخت کنند، در حالی که در سازمان تأمین اجتماعی فرد برای یک ماه بدون هزینه درمان بابت مشاغل آزاد ۱۸ درصدی حدوداً مبلغ ۸۰۰ هزار تومان را پرداخت می‌کرد. بنابراین پرداخت ۸۰۰ هزار تومان در هر ماه برای بیمه مشاغل فصلی، شائبه‌ای بیش نیست.
ایکنا ـ در صورتی که فرد امکان پرداخت شش ماه را نداشته باشد، می‌تواند گزینه کمتری را انتخاب کند.
انجم‌شعاع: بله، کمترین آن سه ماه است.
ایکنا ـ گویا برخی از مؤسساتی که معلمان یا پرسنل را بیمه صندوق اجتماعی کرده‌اند در بازرسی با اعتراض روبه‌رو شدند که چرا تا زمانی که بیمه تأمین اجتماعی است، بیمه دیگری انجام شده است؟ آیا صحت دارد؟ آیا این امر به جای اینکه کمک‌حال مؤسسات در زمینه رفع دغدغه بیمه کردن باشد، موجب تحمیل بار اضافی شده است؟
انجم‌شعاع: طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۹۰ و ابلاغ آن در سال ۹۱ «تمام افرادی که در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر به عنوان شاغل فصلی بیمه شده‌اند، بیمه مجدد اجباری برای آنها الزام‌آور نیست». بنابراین اگر بيمه‌شده در مؤسسه مشغول است و بازرسی شعبه تأمین اجتماعی برای بیمه مجدد مؤسسه را مجبور کند، از مصوبه قطعی مجلس تخطی کرده‌اند. این امر به دلیل استعلام مرکز پژوهش‌های مجلس برای اتحادیه کشوری شفاف شده است. البته اتحادیه هنوز نتوانسته است درباره تعهد مدیر مؤسسه برای افرادی که در صندوق هنر مشمول بیمه تأمین اجتماعی هستند، کاری کند.
ابلاغ اتحادیه کشوری مؤسسات به استان‌ها
قانون عدم لزوم بیمه مجدداجباری
قانون عدم لزوم بیمه مجدد اجباری
ایکنا ـ لطفاً سطوح پرداختی بیمه‌شوندگان این صندوق را در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مقایسه کنید.
حجت‌الاسلام رضوانی: صندوق بیمه روستایی، هشت سطح بیمه‌ای برای بیمه‌‌شدگان تعیین کرده بود، سطح یک پایین‌ترین مبلغ حقوق بازنشستگی و سطح هشت بالاترین مبلغ حقوق بازنشستگی بود. سطح هشت بالاترین حد مبلغ حقوق بازنشستگی در سال ۱۴۰۱ بود. شخص با حقوق دو میلیون و ۶۶۰ هزار تومان بازنشسته می‌شد و مبنای حق بیمه نیز ۱۵ درصد حقوق بود که ۳۹۹ هزار تومان بود. از این مبلغ حدود دوسوم، ۲۶۶ هزار تومان را دولت و ۱۳۳ هزار تومان را بیمه‌شده پرداخت می‌کرد.
امسال برای ترمیم حقوق مستمری‌بگیران و افزایش خدمات بیمه‌ای، میانگین حقوق مستمری بگیران ۱۱۸درصد افزایش پیدا کرد و حقوق حداکثری (سطح ۸) به ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت. به همین سبب حق بیمه‌شونده به ۲۵۵ هزار تومان از ۷۶۵ هزار تومان(۱۵ درصد) افزایش یافت و ۵۱۰ هزار تومان (از ۱۵ درصد) را دولت پرداخت می‌کند.
البته سطح ۹ با پرداخت مبلغ بازنشستگی ۶ میلیون و ۵۰ هزار تومان و سطح ۱۰ با پرداخت ۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تقریباً مساوی سازمان تأمین اجتماعی برای افراد زیر ۴۰ سال در سال جدید تصویب شد. این خدمت بزرگی بود که پرداختی بیمه‌شده نسبت به بیمه تأمین اجتماعی در صورت انتخاب سطح ۱۰ تنها مبلغ ۳۵۵ هزار تومان به جای یک میلیون تومان است.
ایکنا ـ درباره خدمات بیمه اجتماعی روستاییان توضیح دهید. آیا صرفاً شامل بازنشستگی می‌شود یا مزایایی چون خدمات درمانی را نیز دربرمی‌گیرد؟
حجت‌الاسلام رضوانی: در حال حاضر خدمات این صندوق مختص بورسیه تحصیلی برای افرادی که در رشته کارشناسی در دانشگاه دولتی مشغول به تحصیل هستند، مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت است. بیمه درمان از طریق بیمه سلامت قابل پیگیری است، چنانکه ۱۰ میلیون نفر از سوی دولت در اردیبهشت‌ماه رایگان بیمه شدند. البته در بیمه‌های اجتماعی چون مشاغل آزاد، زنان خانه‌دار و دانشجویی که افراد در سازمان تأمین اجتماعی بیمه می‌شوند، علاوه بر پرداخت بیمه بازنشستگی باید مبلغی را برای بیمه درمانی پرداخت کنند. بنابراین بیمه درمانی از بیمه‌های اختیاری مذکور تأمین اجتماعی جدا شده، مگر در بیمه اجباری چون مجموع پرداختی بیمه‌شونده و کارفرما دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است.
ایکنا ـ درباره شرایط بیمه‌شوندگان بگویید.
حجت‌الاسلام رضوانی: جامعه هدف ما معلمان و مربیان قرآن فعال در مؤسسات، خانه‌های قرآن، حسینیه‌ها و مساجد به شرط احراز اشتغال از سوی اتحادیه‌های استانی، دارندگان مدارک تخصصی قرآن کریم، حافظان پنج جزء به بالا و پژوهشگران حوزه قرآن با ارائه مقالات هستند. همچنین متقاضی نباید همزمان از طرف والدین مستمری‌بگیر باشد و بیمه کردن افراد بالای ۵۰ سال در این صندوق طبق قانون مصوب سال ۹۶ مجلس شورای اسلامی، امکانپذیر نیست، مگر اینکه فرد در گذشته سابقه پرداخت بیمه داشته باشد.
